چگونگی استفاده از کیسه کلستومی و لوازم جانبی آن
چگونه میتوان از کیسههای یک تکه استفاده نمود؟
۱٫ نخستین اقدام برای تعویض کیسه این است که وسایل مورد نیاز در یک مکان جمعآوری شود. این وسایل شامل کیسه جدید، قیچی، خودکار، اندازهگیر مخصوص استوما که در جعبه کیسهها موجود است، خمیر در صورت نیاز و کیسه یا سطل زباله، جهت دور انداختن وسایل استفاده شده میباشد.
۲٫ باید به آرامی کیسه قبلی را برداشت و آن را دور انداخت. برای برداشتن کیسه کافی است لبههای آن به آرامی از سمت بالا به پایین از پوست جدا شود. باید پوست با یک دست حمایت شود تا آزار نبیند. در صورت استفاده از کیسه ته باز باید گیره انتهای آن را برداشت و برای مصرف مجدد نگاه داشت.
۳٫ پوست اطراف استوما را باید به خوبی تمیز کرد. برای تمیز کردن پوست اطراف استوما بهتر است از آب و صابون ملایم یا شامپو بچه استفاده شود و اثری از صابون و چربی روی پوست اطراف استوما باقی نماند و پوست کاملاً خشک باشد.
۴٫ قطر استوما باید با استفاده از اندازهگیر مخصوص مشخص و سعی شود کوچکترین دهانه که با اطراف استوما متناسب است انتخاب گردد.
۵٫ در مرحله بعد باید اندازه مشخص شده را با استفاده از الگوی پشت چسب کیسه به وسیله قیچی جدا کرد و چسب کیسه را به آرامی و با دقت اطراف استوما قرار داد. دقت شود چسب با خود استوما در تماس نباشد.
۶٫ سپس باید کاغذ پشت چسب کیسه را برداشت و آن را دور انداخت.
۷٫ در صورت استفاده از خمیر، خمیر استومی نیز باید اطراف استوما قرار گیرد.
۸٫ دهانه چسب کیسه باید در مرکز استوما با دقت روی پوست اطراف استوما قرار گیرد و چسب روی پوست کمی ماساژ داده شود تا خوب به پوست بچسبد.
۹٫ پس از اطمینان از آویزان شدن کیسه به صورت مستقیم، در صورت باز بودن انتهای کیسه باید بسته شود و در صورت شیردار بودن کیسه بهتر است با چرخاندن شیر تخلیه از بسته بودن آن اطمینان حاصل گردد.
روش مصرف کیسههای دو تکه آلترنا چیست؟
۱- در ابتدا قطر استوما توسط اندازهگیر مخصوص، معین میشود.
۲- سپس اندازه مورد نظر روی چسب پایه با قیچی مخصوص برش داده میشود.
۳- در مرحله بعد کاغذ محافظ چسب پایه از روی آن برداشته میشود.
۴- چسب پایه به آرامی و با دقت بر روی پوست اطراف استوما قرار میگیرد و برای بهتر چسبیدن کمی ماساژ داده میشود.
۵- پس از اطمینان از باز بودن قفل مخصوص، کیسه بر روی چسب پایه قرار میگیرد و با کمک انگشتان از پایین کیسه به سمت بالا حرکت داده میشود، در صورتیکه صدای کلیک کوچکی شنیده شد، کیسه کاملا در جای خود قرار گرفته است.
۶- سپس قفل مخصوص اتصال کیسه و چسب پایه بسته میشود، مجددا با شنیدن صدای کلیک، کیسه قفل شده است و نیازی به اعمال هیچگونه فشاری نیست.
۷- جهت برداشتن کیسه از روی چسب پایه، گیره کوچک روی قفل با انگشت فشار داده میشود تا قفل باز شود.
۸- پس از باز شدن قفل، گیره به آرامی به سمت بالا و خارج کشیده میشود تا کیسه از چسبپایه جدا شود. در این حالت جدا کردن چسبپایه بسیار آسان است.
۹- برای برداشتن چسب پایه باید ابتدا لبههای چسب به آرامی و با دقت از پوست جدا شود. سپس پوست با یک دست حمایت و چسب با دست دیگر از روی پوست برداشته میشود.
چه مواردی موجب نشت از کیسههای استومی میشود؟
عدم رعایت سایز و اندازه استوما در بریدن چسب پایه معمولاً موجب نشت خواهد شد. برای بریدن چسب پایه در سیستمهای قابل برش باید دقت زیادی داشت. اگر برش نسبت به سایز استوما تنگ باشد، با وارد کردن فشار به استوما موجب مشکلات پوستی و حتی عدم کارکرد مناسب استوما میشود. از طرفی بزرگ بریدن نیز موجب نشت مدفوع و نفوذ آن به زیر چسب و زود جدا شدن چسب پایه میگردد.
باید به این موضوع توجه داشت که تا هشت هفته اول پس از عمل جراحی استوما امکان تغییر سایز و جمع شدن دارد در نتیجه بهتر است بر ای نصب کیسه در چند هفته اول پس از جراحی، برای جلوگیری از نشت، استوما مرتب اندازه گیری شود.
ü عدم تعویض چسب پایه برای مدت طولانی ریسک نشت را بالا میبرد؛ بنابراین بهتر است پس از طی مدت زمان مشخص، چسب پایه تعویض شود.
ü استومایی که در محل مناسب نباشد، ریسک نشت را بالا میبرد از این رو بهتر است قبل از انجام عمل جراحی استوما به خوبی تعیین محل شود.
ü یکی دیگر از علل نشت، جدا شدن چسب پایه هنگام فعالیت فیزیکی و ورزش است که برای جلوگیری از آن میتوان از کمربند استفاده کرد. کیسههای دوتکه کلوپلاست طوری طراحی شدهاند که به راحتی میتوان به آنها کمربند وصل کرد. فرو رفتگی استوما میتواند امکان نشت را بالا ببرد. برای برطرف کردن این مشکل بهتر است از چسب پایه محدب (Convex) استفاده شود.
ü خشک و تمیز نبودن پوست هنگام نصب کیسه یکی دیگر ازعلل نشت میباشد. بهتر است برای تمیز کردن پوست اطراف استوما از صابونهایی که روغن زیادی در ساختمان آنها به کار رفته است استفاده نشود. چاقی و ناهموار بودن سطح شکم نیز موجب نشت میشود، زیرا از درست چسبیدن چسب پایه جلوگیری میکند. برای برطرف کردن این مشکل میتوانید از خمیر مخصوص استومی کلوپلاست استفاده نمائید.
ü چین و چروک پوستی نیز ایجاد نشت میکند. برای برطرف نمودن این مشکل و صاف کردن ناحیه اطراف استوما میتوان از خمیر استومی استفاده کرد.
ü مشکلات پوستی اطراف استوما نیز از چسبیدن چسب پایه جلوگیری میکنند و سبب نشت میشوند. در صورت بروز مشکلات پوستی اطراف استوما، حتماً باید با پرستار استومی یا پزشک مشاوره شود. از پانسمانهای محافظ کلوپلاست نیز در این موارد میتوان استفاده نمود. این پانسمانها از پوست اطراف استومی محافظت میکنند و موجب بهبود آن میشوند. استفاده از کرم کامفیل نیز در این موارد مفید است.
ü مناسب نبودن زاویه چسباندن کیسه نیز موجب جدایی و نشت آن خواهد شد. هر فرد با توجه به وضعیت بدنی و فرم شکم خود باید زاویه مناسبی را برای چسباندن کیسه رعایت کند.
ü عدم تعویض به موقع کیسه، ریسک نشت را افزایش میدهد. پس از اینکه یک سوم از حجم کیسه پر شد، حتماً باید اقدام به تعویض آن نمود زیرا سنگین شدن کیسه موجب جدا شدن چسب پایه و نشت خواهد شد.
ü گرمای زیاد هوا نیز موجب تعریق و جدا شدن چسب پایه و نشت میگردد. بهتر است در هوای گرم از چسبهای پایه قویتر استفاده شود.
آیا میتوان برای برطرف کردن نشت چسب پایه از چسب یا خمیر استفاده کرد؟
در صورت مشاهده نشت به هر مقدار که باشد، باید به سرعت اقدام به تعویض کیسه نمود. هرگز نباید چسب پایه کیسه را با چسب نواری به بدن محکم کرد. حتی در صورت نشت استفاده از خمیر کلوپلاست نیز مناسب نیست، زیرا با عدم تعویض کیسه، نشت همچنان ادامه مییابد و به پوست زیر چسب پایه و اطراف استوما آسیب میزند.
برای مراقبت از پوست اطراف استوما بهترین کار پیشگیری از آسیب رسیدن به آن است.
در صورت جمع شدن گاز در کیسه چه باید کرد؟
معمولاً کیسههای استومی دارای فیلتر هستند که گاز از آنها خارج میشود. انسداد فیلتر به وسیله مدفوع میتواند علت جمع شدن گاز در کیسه باشد که در این صورت بهتر است کیسه تعویض شود.
در صورت استفاده از کیسههای دو تکه، میتوان برای چند ثانیه کیسه را از پایه جدا نمود تا گاز تجمع یافته خارج شود. همچنین میتوان با سوزن مخصوصی که اغلب همراه با کیسهها عرضه میشود، فیلتر را باز کرد.
چگونه میتوان از کیسههای استومی نگهداری کرد؟
کیسههای استومی را همیشه باید در مکان خنک و خشک و دور از تابش مستقیم خورشید نگه داشت. بهتر است در منزل همیشه تعدادی کیسه اضافی برای زمانی که دسترسی به کیسه به طور مقطعی وجود ندارد، نگهداری و سعی شود به ترتیب از کیسههای قدیمیتر استفاده گردد تا زمان مصرف کیسهها طولانی نشود.
چسب پایه محدب (Convex) چیست و در چه مواردی استفاده میشود؟
چسب پایه در سیستم کانوکس شکل محدبی دارد و برای استوماهای فرورفته یا شکم نرم به کار میرود. این چسب پایه علاوه بر قابلیت انعطاف خوب، چسبندگی مناسبی نیز دارد و بدون اعمال فشار بر روی شکم با استفاده از سیستم حلقه شناور به کیسههای دو تکه وصل میشود و با کیسههای ته باز و ته بسته قابل استفاده است.
کیسههای ته بسته کلوپلاست چه خصوصیاتی دارند؟
کیسههای ته بسته از انتها باز نیستند و قابل تخلیه نمیباشند. در صورت نیاز به تخلیه کیسه ته بسته، کیسه برداشته و تعویض میگردد. این کیسهها در افراد دارای کولوستومی قابل استفاده هستند.
این نوع کیسهها همرنگ با بدن هستند و برای جلوگیری از تعریق پوستی و احساس راحتی بیشتر پوشش پارچهای دارند. جنس کیسه طوری است که کمترین سر و صدا و خشخش را ایجاد میکند. این کیسهها قابل شستو شو هستند و برای جذب بو و گاز فیلترهای مخصوصی دارند.
کیسههای تهباز کلوپلاست چه خصوصیتی دارند؟
این کیسهها ته باز هستند و در صورت نیاز به تخلیه، انتهای کیسه به راحتی قابل تخلیه میباشد.
این کیسه را میتوان بلافاصله بعد از جراحی در افراد دارای ایلئوستومی و کولوستومی مورد استفاده قرار داد. به منظور جمعآوری ترشحات آبکی یا حجم زیاد از اطراف استوما و همچنین ترشحات فیستولهای زخم نیز میتوان از کیسههای تهباز استفاده کرد.
این کیسهها انواع همرنگ با بدن نیز دارند و به منظور احساس راحتی بیشتر و کاهش میزان تعریق پوستی پوشش پارچهای خارجی دارند. این کیسهها قابل شستوشو هستند و جنس آنها به صورتی است که کمترین سر و صدا و خش خش را ایجاد میکنند.
کیسههای شیردار کلوپلاست چه خصوصیاتی دارند؟
این کیسهها دارای شیر انتهایی هستند و در صورت نیاز به تخلیه، ادرار به راحتی از شیر انتهایی آنها قابل تخلیه میباشد. یوروستومیتها با انواع مشکلات ادراری میتوانند از این کیسهها استفاده کنند.
این کیسهها قابل شستوشو میباشند و برای احساس راحتی و کاهش تعریق پوستی پوشش پارچهای دارند. انواع همرنگ پوست بدن این کیسهها موجود است و بلافاصله پس از انجام جراحی نیز قابل استفاده میباشند.
این کیسهها دریچهای یک طرفه دارند که ادرار پس از قرار گرفتن در داخل کیسه به سمت استوما باز نمیگردد.
سیستم درناژ شبانه که در یوروستومی به کار میرود چیست؟
از آنجا که ادرار به طور مداوم از یوروستومی خارج میشود و به داخل کیسه میریزد، یوروستومیتها بهتر است از سیستم تخلیه شبانه استفاده کنند. زیرا در صورت عدم استفاده از این سیستم مجبورند شبها بیدار شوند و کیسه پر شده را تخلیه نمایند.
عدم استفاده از سیستم درناژ شبانه ریسک نشت کیسه را بالا میبرد. سیستم درناژ شبانه از یک لوله تشکیل شده است که از طرفی به شیر تخلیه کیسه یوروستومی وصل میشود و از طرف دیگر به یک کیسه جمعکننده اتصال مییابد که در کنار تختخواب قرار میگیرد. به این ترتیب ادرار شبانه از کیسه نشت نمیکند و به کیسه ثانویه منتقل میشود.
آیا میتوان کیسه استومی را تمیز نمود و مجدداً مورد استفاده قرار داد؟
بله- بعضی از کیسهها به صورت قابل تخلیه طراحی شدهاند و مجدداً مورد استفاده قرار میگیرند.
بهتر است هنگامیکه کیسه روی بدن قرار دارد از تمیز کردن آن خودداری شود زیرا این کار بسیار دشوار است. میتوان انتهای کیسهها را با دستمال توالت تمیز کرد. اگر مدفوع داخل کیسه چسبیده است، برای پاک کردن آن بهتر است آب با فشار به داخل آن وارد گردد تا مدفوع خارج شود. اضافه کردن مقداری روغن بچه یا روغن مخصوص لغزنده کردن کیسه استومی به خروج مدفوع هنگام تخلیه کمک میکند و باعث میشود مدفوع بالای کیسه جمع نشود.
در صورت استفاده از سیستم دو تکه، گاهی ممکن است مقداری مدفوع داخل حلقه کیسه جمع شده موجب ناراحتی گردد، برای پاک کردن حلقه کیسههای دو تکه میتوان از گوش پاککن استفاده کرد. یوروستومیتها باید هر روز سیستم درناژ شبانه خود را تمیز کنند. بهتر است برای شستوشوی سیستم تخلیه شبانه از محلول رقیق سرکه و آب استفاده شود.
در چه مواردی باید از پودر استومی کلوپلاست استفاده نمود؟
پودر استومی معمولاً برای خشک کردن پوست مرطوب اطراف استوما و بهتر چسبیدن چسب پایه به کار میرود. در مناطق گرم و مرطوب که تعریق زیاد صورت میگیرد، برای بهتر چسبیدن کیسه و جلوگیری از نشت بهتر است از پودر استفاده شود. برای استفاده از پودر کافی است مقدار اندکی از آن به اطراف استوما پاشیده و مقدار اضافی آن برداشته شود و بعد از چند دقیقه، چسب پایه روی آن قرار گیرد.
خوشبوکننده استومی چیست؟
عمل خوشبوکنندهها، خنثی کردن بوی نامطبوع به شکل فعال و موثر است. هنگام تعویض کیسه، میتوان ۶ تا ۱۰ قطره خوشبوکننده استومی را درون کیسه چکاند و در آخر با مالیدن لبههای کیسه روی هم خوشبو کننده را روی تمام سطوح آن پخش نمود. خوشبو کنندهها به استوما آسیبی وارد نمیکنند و در عین حال روشی موثر برای برطرف کردن بوی محل استومی هستند
روش خرید کیسه کلستومی
جهت خرید کیسه کلستومی شما می توان به سایت فروشگاه ناجی طب به آدرس زیر مراجعه نمایید.